جزییات مالیات بر حقوق در سال 1404

اطلاع از جزئیات مالیات حقوق ۱۴۰۴

مالیات بر حقوق یکی از ابزارهای مالیاتی است که بر اساس میزان درآمد حاصل از حقوق و دستمزد افراد اعمال می‌شود. این نوع مالیات معمولاً توسط دولت دریافت شده و به عنوان یک منبع حیاتی برای تأمین هزینه‌های عمومی و اجرای طرح‌های مختلف دولتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به تحلیل مالیات حقوق در سال 1404 پرداخته خواهد شد.

تعیین مالیات بر حقوق 1404

میزان مالیات بر حقوق بر اساس درآمد افراد از دستمزد و حقوق تعیین می‌شود. این درآمد ممکن است شامل حقوق ماهانه، پاداش‌ها، مزایا و اضافه‌کاری‌ها باشد. نرخ مالیات می‌تواند بر اساس سطح درآمد و سیاست‌های مالیاتی دولت متفاوت باشد و هر سال تغییراتی در آن اعمال می‌شود.

یکی از اهداف اصلی این مالیات، تأمین منابع مالی برای دولت است. همچنین، با کمک این مالیات، دولت به تنظیم بازار کار، توزیع عادلانه‌تر درآمد و ایجاد عدالت مالیاتی در جامعه کمک می‌کند. به این ترتیب، مالیات بر حقوق به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد، هزینه‌های عمومی را تأمین کرده و برای اجرای برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مالیات بر حقوق توسط کارفرما از حقوق کارکنان کسر می‌شود و به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت می‌شود. کارفرمایان موظفند تا پایان هر ماه، مالیات حقوق کارکنان خود را محاسبه و از حقوق آن‌ها کسر کرده و به سازمان مربوطه واریز کنند.

محاسبه مالیات حقوق 1404

برای محاسبه مالیات حقوق در سال 1404، دو عامل اصلی در نظر گرفته می‌شود. افراد باید درصدی از درآمد خود را به عنوان مالیات پرداخت کنند. این درصد به قوانین مالیاتی و وضعیت فردی و خانوادگی افراد بستگی دارد. عواملی مانند وضعیت تأهل یا تجرد و تعداد افراد تحت تکفل، نقش مهمی در تعیین مبلغ مالیات دارند.

جدول مالیات حقوق 1404

(در اینجا باید جدول مربوطه وارد شود که نرخ‌ها و مقادیر مالیات را بر اساس درآمد و شرایط مختلف نمایش دهد.)

تحلیل جدول مالیات حقوق مطابق لایحه بودجه 1404

طبق سیاست‌های جدید، با افزایش درآمد افراد، نرخ مالیات به‌طور نسبی افزایش می‌یابد. این تغییرات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فشار مالیاتی به تدریج و بر اساس درآمد بیشتر افزایش یابد.

افرادی که درآمد سالانه آن‌ها بین 288 تا 360 میلیون تومان (معادل حقوق ماهانه 24 تا 30 میلیون تومان) است، برای مازاد درآمد بالاتر از 288 میلیون تومان، نرخ مالیات 10 درصد اعمال می‌شود. به عبارت دیگر، فردی که درآمد سالانه‌اش بیشتر از 288 میلیون تومان باشد، فقط تفاوت میان درآمد او و 288 میلیون تومان مشمول مالیات خواهد بود. برای مثال، اگر درآمد یک فرد 320 میلیون تومان در سال باشد، تنها 32 میلیون تومان از آن مشمول مالیات 10 درصد خواهد بود.

این شیوه مالیاتی به‌گونه‌ای طراحی شده است که افراد با درآمدهای بالا، مالیات بیشتری پرداخت کنند، در حالی که برای کسانی که درآمد کمتری دارند، این افزایش مالیات به صورت تدریجی و معقول اعمال می‌شود. این سیاست می‌تواند به برقراری عدالت مالیاتی کمک کرده و فشار مالی را بر کسانی که درآمد کمتری دارند، کاهش دهد.

برای کسانی که دستمزد سالانه آن‌ها بین 360 تا 456 میلیون تومان (30 تا 38 میلیون تومان در ماه) است، نرخ مالیات 15 درصد تعیین شده است. برای درآمد سالانه بین 456 تا 600 میلیون تومان (38 تا 50 میلیون تومان در ماه)، این نرخ 20 درصد خواهد بود. همچنین افرادی که درآمد سالانه آن‌ها بین 600 تا 800 میلیون تومان (50 تا 66.7 میلیون تومان ماهانه) است، مشمول 25 درصد مالیات می‌شوند. افرادی که درآمد سالانه‌شان بیش از 800 میلیون تومان باشد، 30 درصد مالیات پرداخت خواهند کرد.

طبق این تبصره، تمامی افراد شاغل در بخش‌های دولتی و غیر دولتی، چه به‌صورت ساعتی، روزمزد، قراردادی و یا تحت عنوان‌های دیگر مانند حق‌التدریس، حق‌التحقیق و… مشمول مالیات بر حقوق خواهند بود. اما اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی و آموزشی و همچنین قضات دادگستری از شمول این قاعده مستثنی هستند و تحت ماده ۸۵ قانون مالیات‌های مستقیم قرار می‌گیرند.

کاهش بار مالیاتی بر کم ‌درآمدها

مالیات به‌عنوان یکی از منابع اصلی و پایدار درآمد دولت، نقش مهمی در تأمین هزینه‌های عمومی ایفا می‌کند. به دلیل چالش‌های اقتصادی مانند وابستگی به نفت و تورم‌های بالا، دولت ایران با مشکلاتی در فرآیند مالیات‌ستانی مواجه است. اخیراً وزیر اقتصاد اعلام کرد که سقف معافیت مالیاتی برای مشاغل و حقوق در سال 1404 به میزان 100 درصد افزایش خواهد یافت. بررسی لایحه بودجه سال 1404 نشان می‌دهد که تغییرات قابل ‌توجهی در زمینه مالیات بر درآمد حقوق اشخاص حقیقی نسبت به سال گذشته ایجاد شده است.

برای مثال، افرادی که ماهانه 24 میلیون تومان یا کمتر درآمد دریافت می‌کنند، از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. سقف این معافیت در سال 1403 برابر با 12 میلیون تومان بود که اکنون دو برابر شده است. این تغییرات به‌طور خاص بار مالیاتی بر کم‌درآمدها را کاهش داده و شرایط مالیاتی را برای اقشار پایین‌تر جامعه آسان‌تر می‌کند.

یکی از تغییرات کلیدی در لایحه بودجه 1404 این است که اگر افراد از چند منبع مختلف حقوق دریافت کنند، مجموع حقوق و مزایای دریافتی آن‌ها برای محاسبات مالیاتی در نظر گرفته می‌شود. این اقدام شفافیت بیشتری ایجاد کرده و از بروز ابهام در فرآیند مالیات‌گیری جلوگیری می‌کند.

در این لایحه، همچنین پیش‌بینی شده است که کاهش درآمد ناشی از افزایش معافیت‌های مالیاتی با افزایش نظارت بر فرارهای مالیاتی جبران شود. علاوه بر این، رشد چشمگیر مالیات بر واردات به‌عنوان یکی از راه‌های جبران کمبود درآمد دولت مطرح است.

با این حال، تلاش‌های سازمان امور مالیاتی برای کاهش فرارهای مالیاتی و بهبود فرآیند جمع‌آوری مالیات، تنها 30 هزار میلیارد تومان به درآمدهای مالیاتی اضافه می‌کند که معادل 2.5 درصد از درآمد مالیاتی سال گذشته است. این میزان کمتر از تغییرات مشابه در سال‌های گذشته به نظر می‌رسد و نشان‌دهنده چالش‌های همچنان موجود در حوزه مالیات‌گیری و جلوگیری از فرارهای مالیاتی است.

موارد مشمول و معاف از مالیات حقوق 

موارد مشمول مالیات حقوق

بر اساس مواد 82 تا 92 قانون مالیات‌های مستقیم، موارد زیر به‌عنوان حقوق مشمول مالیات بر درآمد حقوق محسوب می‌شوند:

حقوق و مزایای اصلی:

• حقوق ثابت
• اضافه‌کاری
• فوق‌العاده بدی آب و هوا
• محرومیت از تسهیلات زندگی
• فوق‌العاده محل خدمت
• فوق‌العاده مرزی
• فوق‌العاده شرایط محیط کار
• نوبت‌کاری
• فوق‌العاده کشیک
• فوق‌العاده جذب

مزایای ارزی و غیرنقدی:

• ایاب و ذهاب
• حق خواربار
• حق امضا
• حق باجه
• حق سرپرستی
• حق مدیریت
• حق خزانه
• حق حسابرسی
• حق پاسداری
• حق نمایندگی بیمه
• حق ترانسپورت و سرویس
• حق دیپلم
• برودت (بدی آب و هوای سردخانه)
• حق فنی
• حق انبارداری
• حق شیفت
• حق یک وعده غذا
• حق پول نهار و شام
• فوق‌العاده نگهبانی
• فوق‌العاده کشیک
• حق ثابت
• حق افزایش بهره‌وری تولید
• حق تولید
• حق کمیسیون فروش
• جمعه‌کاری
• سایر مزایای نقدی و غیرنقدی

این موارد همگی به‌عنوان درآمد برای کارکنان در نظر گرفته شده و مشمول مالیات بر حقوق می‌شوند.

موارد معاف از مالیات حقوق

طبق ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم، برخی از موارد از مالیات بر حقوق معاف هستند و به‌عنوان کسرهایی از حقوق محاسبه می‌شوند:

حقوق و مستمری‌ها:

• حقوق بازنشستگی و وظیفه
• مستمری و پایان خدمت
• خسارت اخراج و بازخرید خدمت
• وظیفه یا مستمری وراث و حق سنوات
• حقوق مرخصی‌های استفاده‌نشده

هزینه‌های سفر:

• هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت مرتبط با شغل

مسکن و خدمات مربوطه:

• مسکن واگذار شده در محل کارگاه
• خانه‌های ارزان‌قیمت سازمانی برای کارگران

بیمه و جبران خسارت:

• وجوه حاصل از بیمه برای جبران خسارت‌های بدنی و درمان

عیدی و پاداش:

• عیدی سالانه تا معادل یک دوازدهم معافیت مالیاتی ماده 84

مقررات خاص:

• خانه‌های سازمانی با مجوز قانونی
• وجوه پرداختی کارفرما برای هزینه‌های درمان کارکنان

حقوق نیروهای مسلح:

• حقوق پرسنل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، شامل نظامی و انتظامی، جانبازان و آزادگان

این معافیت‌ها به‌عنوان کسر از حقوق محاسبه می‌شوند و مالیات بر مابقی حقوق اعمال می‌شود. برخی از موارد، مانند حقوق پرسنل نیروهای مسلح، شامل تمام حقوق آن‌ها است و برای این گروه‌ها هیچ مالیاتی محاسبه نمی‌شود.

بخشنامه بودجه سال 1404

بخشنامه بودجه سال 1404 که به‌تازگی توسط آقای پزشکیان منتشر شده، جهت‌گیری‌های اساسی این لایحه را تبیین کرده است. در بخشی از این بخشنامه به مشکلات و چالش‌های اقتصاد ایران اشاره شده است، از جمله:

• ناپایدار بودن رشد اقتصادی در سال‌های اخیر
• ناکارآمدی سیاست‌های کنترل ترازنامه بانک‌ها در بلندمدت
• کمبود نیروی کار و نرخ پایین مشارکت اقتصادی
• ناپایداری کاهش نابرابری‌های اجتماعی در سال‌های اخیر
• آسیب دیدن توان تولیدی کشور به‌دلیل ادامه تحریم‌ها

در این راستا، تأکید شده که اقدامات کلانی باید اجرا شود که شامل موارد زیر است:

• افزایش سقف معافیت‌های مالیاتی حقوق و دستمزد و مشاغل به ترتیب به دو و سه برابر
• راه‌اندازی مالیات بر عایدی سرمایه
• ایجاد سازوکار کامل برای پایانه‌های فروشگاهی
• تصفیه بدهی‌های دولت به شبکه بانکی
• راه‌اندازی نظام تأمین اجتماعی چندلایه و رفع ناترازی‌های بخشی

این اقدامات به‌منظور تقویت نظام مالیاتی و اصلاحات اقتصادی در نظر گرفته شده است تا به حل مشکلات اقتصادی کشور کمک کند.